İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TASAVVUFİ YORUMLAR

“Ahlak” sözlükte; huy, yaratılış, tabiat, alışkanlık olarak tanımlanır. Terim olarak ise insanı iyi veya kötü olarak niteleyen manevi özellikleri, huyları ve bunların etkisiyle ortaya koyduğu iradi davranışlar bütünüdür.(6) Tasavvufi düşüncenin en önemli amaçlarından biri insanın ahlakını güzelleştirmek, onu kötü davranış­ lardan uzaklaştırıp iyi davranışlara yönlendirmektir.(7) Tarih boyunca mutasavvıflar ahlaka önem vermişler ve tasavvufu, güzel ahlakın pratiğe yansıması olarak görmüşlerdir. Tasavvufun konularından biri “tahalluk”tur. Tahalluk, İslam ahlakını benimsemek demek olduğuna göre tasavvuf ile ahlak ilmi iç içedir. Bu çerçevede tasavvufi düşüncede, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) ahlakıyla ahlaklanmak ve İslam’ın ahlaki değerlerini davranış hâline getirmek esas alınmıştır. Hz. Muhammed (s.a.v.), “Ben ancak güzel ahlakı tamamlamak üzere gönderildim.” (8) buyurarak peygamberliğinin esasının “güzel ahlak” temeline dayalı bir sistem inşa etmek olduğunu ifade etmiştir. Kur’an-ı Kerim onun hakkında, “sen elbette yüce bir ahlak üzeresin.”(9) buyurmaktadır. Bazı mutasavvıflar, güzel ahlaka verdiği öneme bakarak tasavvufu “güzel ahlak” şeklinde tanımlamış­ lardır. Ebu Muhammed el Cerîrî’ye (öl. 933) “Tasavvuf nedir?” diye sorulunca, “Her güzel huyu edinme, kötü huydan kaçınmadır.”(10) diye cevap vermiştir.Ebu Bekir Kettanî (öl. 933) ise “Tasavvuf ahlaktır, ahlaken önde olan tasavvuf bakımından da önde olur.”