TASAVVUFİ DÜŞÜNCEDE ALLAH-VARLIK İLİŞKİS

Tasavvufi düşüncede önem verlen konuların başında ALLAH-Varlık ilişkisi gelir. Bu düşünce akımına göre varlıkların en üstünü, en mükemmeli Yüce ALLAH’tır. İnsanda yaratılmış varlıkların özüdür. Sonsuz kuvvet sahibi olan ALLAH’ın sıfatları en güzel şekilde insana tecelli etmiştir. Tasavvuf anlayışında kainat adeta bir ”ceset” kabul edilir. İnsan ise bu cesedin canı olarak görülür.

Tsavvufi düşünceye göre yüce ALLAH kainatta bulunan canlı ve cansız bütün varlıkların yaratıcısıdır. Bütün varlıklar ALLAH’ın kainattaki tecellisidir. Onun yarattığı varlıklar içinde insanın ise ayrıcalıklı konumu vardır. Çünkü ; insan kendisine ve doğaya evrene diğer canılılara bakarak olaylar arasında neden-sonuç ilişkisi kurarak düşünerek ALLAH’ın varlığını ve birliğini kavarayabilir. O’nun hem insanları hemde diğer tüm varlıkları yarattığını farkedebilir. İşte bu nedenle ALLAH ile insan arasındaki ilişki YARADAN-YARATILAN ilişkisidir.

Kur’an’ı Kerim’de de varlıklarla ALLAH arasındaki ilişkiye değinen birçok ayet vardır.

Örneğin ; ”Biz herşeyi bir ölçüye göre yarattık” buyurulur.

Başka bir ayette ise ; ”ALLAH kendisinden başka hiçbir ilah olmayandır. Diridir, kayyumdur, O’nu ne bir uyaklama tutabilir nede bir uyku. Göklerdeki herşey, yerdeki herşey O’nundur.”Böylece Yüce ALLA’ın üstün özelliklere sahip eşsiz bir ilah olduğu vurgulanır. Tasavvufi düşünceye göre canlı ve cansız bütün varlıklarda ruh bulunur. İnsan, canlılar aleminn en değerli ve üstün varlığıdır. O; Doğruyu yanlıştan, hayrı şerden, iyiyi kötüden ayırt edebilen, kendisini yaratan yüce ALLAH’ı tanıyabilen bir varlıktır.

Tasavvufi Düşüncede ALLAH — VARLIK İlişkisi

Bilmek, anlamak, kavramak, konuşmak amacına uygun davranışları ortaya koyması hayatına bu doğrultuda yön vermesi de söz konusu niteliklerle olur.

İşte bu özellikleri insana veren yüceler yücesi ALLAH’tır.

”Valık birdir, o da HAKK’ın varlığıdır. HAKK’ın varlığından başka hiçbir varlığın vücudu yoktur. Kainatta görünen pek çok varlık bu ZATT’tandır. Şüphe yoktur ki tüm varlıklar da O YÜCE YARATICI kendi, varlığını göstermiştir. Böylece kainattaki her bir varlık, bir olan ALLAH’ın varlığına delalet eder.
(Yüz Soruda Tasavvuf s. 102)

Ünlü mutasavvuf ve düşünürümüz Mevlana ALLAH-İnsan arasındaki ilişkiyi insan ile ney arasında ney arasında bağlantı kurarak anlatır. Buna göre ney; asıl vatanı olan sazlıktan koparılıp dağlandığı için inlemektedir.
Tıpkı bu örnekte olduğu gibi insanın asıl vatanı da ahiret yurdudur, cennettir.

İnsan bu dünyada birçok meşkkatle karşı karşıyadır. Vefat ettiğinde ise asıl vatanı olan ahirete göçecek, YARADAN’ına kavuşacaktır.