İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TASAVVUFİ YORUMLAR

Cemler genellikle perşembeyi cumaya bağlayan gece düzenlenir. Cem yapılmadan önce on iki hizmet sahipleri ibrik, asa gibi hizmet araç gereçlerini hazırlar. Peyikler cemaate cem olduğunu duyurur. Bu duyuruyu alan kişiler cemevine gelmeden evlerinde abdest alır ve aile içinde birbirlerinden rızalık isterler. Herkes imkânı ölçüsünde yanlarına lokma alarak cemevine gelir. Cemevinin kapısından niyaz ederek içeri girer. Sonra gözcü ya da kapıcı gibi görevlilerce kendilerine gösterilen uygun bir yere oturur.(31) Cemlerin yapılışı yöreden yöreye bazı farklılıklar göstermektedir. Bir cem töreninin yapılışı şöyledir: Dede, cemde bulunanlara eğitici bir konuşma Cem töreni yapar. Sonra zakirler, sazla deyiş çalıp söyler. Sonra süpürge çalınır. Post serilir. Dargınlar barıştırılır, sorunları varsa çözümlenir, ardından ceme katılanlardan razılık alınır. Sonra on iki hizmet sahiplerinin duaları yapılır. Çerağ uyandırılır (yakılır). Tezekkâr (ibriktar) dededen başlayarak halkada oturanların hepsine abdest aldırır. Alevilikte iki çeşit abdest vardır. Birincisi ceme giderken vücudu yıkayıp temiz elbiseler giyerek abdest alınmış olur. İkincisi ise cemde ibriktarın eşli­ ğinde, dedenin huzurunda durarak tövbe getirmek suretiyle yerine getirilir. Kişi burada eline, diline, beline sahip olacağına dair söz verir. Böylece bu kimse manevi kirlerinden temizlenmiş olur. Buna iç temizliği ya da kalp ve gönül temizliği denir. Alevilikte, verilen bu sözün tutulması önemli bir ilkedir.